Lời tựa |
5 |
Chương 1: Nhận biết Thiên Chúa |
9 |
I. Tầm quan trọng của vấn đề biết Thiên Chúa |
9 |
II. Các lý thuyết khác nhau về vấn đề biết Thiên Chúa |
10 |
1. Lập trường "bất khả tri" |
10 |
2. Lập trường "khả tri tuyệt đối" hay khuynh hướng "duy lý" |
12 |
3. Sự đóng góp của hai lập trường Khả tri và Bất khả tri |
14 |
4. Tác động tai hại của lạm dụng duy lý chủ nghĩa |
14 |
III. Lập trường của Giáo hội |
16 |
IV. Con đường của thần học |
18 |
V. Vấn đề nhận biết Thiên Chúa theo Kinh Thánh |
20 |
1. Trong Cựu Ước |
21 |
2. Tân Ước: thường dùng hai động từ |
24 |
VI. Hữu tri bất vô tri |
27 |
Chương 2: Danh Thiên Chúa |
37 |
I. Thiên Chúa có tên |
37 |
II. Mạc khải danh Thiên Chúa theo sách Xuất hành |
39 |
1. Truyền thống Êlôhít (Xh 3,9-15) |
39 |
a. Câu hỏi của Môsê |
39 |
b. Câu trả lời cho Môsê: Danh Yavê và ý nghĩa |
40 |
2. Truyền thống Yavít (Xh 33,12-34,28) |
42 |
a. Hai lời thỉnh cầu của Môsê |
42 |
b. Câu trả lời của Thiên Chúa |
43 |
c. Tỏ hiện |
44 |
3. Truyền thống P – Tư tế (Xh 6,2-8) |
45 |
a. Giao ước với ông Noe (St 9,1-17) |
46 |
b. Giao Ước với Abraham (St 17) |
46 |
c. Giao ước Sinai (Xh 14.10-28) |
47 |
Tổng kết |
48 |
III. Thiên Chúa không tên và Thiên Chúa có nhiều tên |
49 |
IV. Danh Yavê và Đức Kitô |
52 |
Chương 3: Thiên Chúa hiện diện |
59 |
I. Hiện diện và vắng mặt |
59 |
II. Sự hiện diện của Thiên Chúa theo Kinh Thánh |
62 |
1. Thời các Tổ phụ |
62 |
2. Thời xuất hành |
64 |
3. Thời vương quốc |
66 |
4. Thời tiên tri |
71 |
III. Tìm Chúa và gặp Chúa |
74 |
Chương 4: Chỉ có một Thiên Chúa |
77 |
I. Đa thần, phiếm thần và lưỡng thần |
77 |
II. Lập trường của Giáo hội |
80 |
III. Con đường của thần học |
85 |
IV. Độc thần giáo Cựu Ước: Yavê Thiên Chúa cả ghen |
89 |
1. Việc sử dụng từ ngữ, ý nghĩa và sự biến chuyển: Qineah |
90 |
2. Nội dung thần học |
95 |
a. Giao ước |
95 |
b. Tình yêu |
97 |
c. Sự Thánh Thiện |
98 |
d. Nộ khí |
99 |
V. Độc thần giáo lịch sử hay độc thần giáo siêu hình? |
99 |
VI. Tư tưởng giáo phụ |
104 |
Chương 5: Thiên Chúa là chân lý mầu nhiệm |
109 |
I. Thiên Chúa là chân lý |
110 |
2. Cổ Văn Kinh Cựu Kitô |
249 |
3. Đức Kitô và các Tín đồ |
254 |
4. Giảng thuyết về Đức Kitô |
259 |
III. Chúa Thánh Thần trong kinh nguyện Kitô giáo |
262 |
Chương 3: Lý thuyết ngộ đạo và thần học của Irênê |
263 |
Dẫn nhập |
263 |
I. Nội dung thuyết |
265 |
1. Valentin: thần học cao siêu và huyền bí |
269 |
2. Carpocrate: chủ trương thực loạn để trụy thú? |
272 |
3. Basilide: ánh sáng hoà hợp cùng bóng tối? |
273 |
4. Marcion: Chân lý đơn giản và sáng tỏ |
274 |
II. Giáo phụ Irênê: anh hùng chống thuyết ngộ đạo |
277 |
Dẫn nhập |
277 |
A. Hoạt động của Ba Ngôi Thiên Chúa |
279 |
1. Ba Ngôi Thiên Chúa Tạo Dựng |
279 |
2. Chúa Con mạc khải Chúa Cha |
281 |
B. Tương quan giữa Chúa Cha - Chúa Con và Chúa Thánh Thần |
286 |
1. Chúa Con và Chúa Cha |
286 |
2. Thánh Thần |
288 |
C. Nhận định về thần học của Irênê |
290 |
Chương 4: Khuynh hướng lạc giáo trong thế kỷ III-IV và đức tin Công đồng Nicê |
295 |
I. Phong trào nhất chủ |
295 |
1. Nội dung các lý thuyết Nhất chủ |
296 |
2. Hình thái thuyết (Modalisme) |
298 |
II. Khuynh hướng hạ nhục: thuyết tiềm tàng trong thần học tiền Nicê |
299 |
1. Tertulien |
300 |
2. Hippolyte |
302 |
3. Origène |
303 |
III. Lạc giáo Ariô |
306 |
1. Tình hình đại lạc của lạc thuyết Ariô |
306 |
2. Niềm tin độc thần của Ariô |
309 |
3. Những sai lạc chủ yếu trong thần học của Ariô |
310 |
a. Chúa Con không vĩnh cửu |
310 |
b. Thiên Chúa dựng nên Chúa Con từ hư vô và do ý muốn của chính mình |
312 |
c. Chúa Con không phải là Thiên Chúa đích thực, ngang hàng và đồng bản tính với Chúa Cha |
312 |
d. Ngôi Lời bất toàn và thay đổi |
313 |
IV. Đức tin của Công Đồng Nicê |
314 |
Tuyên tín của Giám Mục Êusêbiô |
316 |
Tuyên tín của Công đồng Nicê |
316 |
Chương 5: Thần học Hy Lạp: Ba Ngôi Một Chúa |
319 |
Dẫn Nhập |
319 |
I. Phương hướng của thần học Hy Lạp |
320 |
II. Ưu thế của quan niệm Hy Lạp |
323 |
III. Khúc mắc trong quan điểm Hy Lạp và nỗ lực giải quyết |
327 |
IV. Perichoresis: Ba Ngôi tương hướng, tương giao, tương hiệp và tương tại |
334 |
Nhận định |
338 |
Chương 6: Thần học La tinh: Một Chúa Ba Ngôi |
343 |
I. Thần học của Augustinô |
343 |
II. Thần học của Anselmô |
346 |
III. Thần học của Tôma Aquinô |
351 |
1. Về sinh hoạt cơ bản đầu tiên trong Thiên Chúa |
353 |
2. Bước sang nhận biết về các tương quan trong Thiên Chúa |
355 |
3. Các Ngôi vị thần linh |
356 |
4. Sau khi đã bàn về từng Ngôi vị, Tôma trở lại vấn đề tương quan giữa các Ngôi vị với Bản tính Thiên Chúa |
359 |
5. Sứ vụ |
361 |
Nhận định |
362 |
Chương 7: Suy tư về mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi |
365 |
Dẫn nhập |
365 |
1. Khám phá mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi, qua mầu nhiệm Tử nạn - Phục sinh của Đức Kitô |
367 |
2. Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần trong tình yêu và sự chết của Đức Giêsu |
369 |
3. Mầu nhiệm Thiên Chúa và sự Phục sinh của Đức Kitô |
371 |
4. Chúa Thánh Thần và Giáo hội công bố mầu nhiệm Vượt qua |
372 |
5. Mầu nhiệm Vượt qua phản ảnh mầu nhiệm Ba Ngôi |
373 |
6. Đi vào Ba Ngôi tự tại |
374 |
(Suy tư bằng phạm trù hữu thể học) |
374 |
7. (Suy tư bằng phạm trù phán - tâm học) |
378 |
8. Suy tư dựa trên kinh nghiệm đức tin trong cử hành Phụng vụ |
380 |
9. Suy tư dựa trên khoa Thánh Linh học |
385 |
10. Trở về với cuộc sống và cái chết của Đức Giêsu |
390 |
Kết luận |
403 |